Carl Mannerheim

Carl Mannerheim (1867-1951) – marszałek fiński, twórca tzw. „Linii Manerheima”, głównodowodzący wojskami fińskimi podczas Wojny Zimowej oraz dalszych zmagań fińsko-sowieckich. Przez krótki czas piastował urząd prezydenta Finlandii.

Urodził się 4 czerwca 1867 roku w Turka w Finlandii. Pochodził z rodziny z „tradycjami”, gdyż jego potomkowie wywodzili się z arystokracji. Korzenie rodziny Mannerheima sięgały Szwecji i Holandii. W 1889 roku mody Carl postanowił rozpocząć karierę wojskową. Wstąpił do 15. Aleksandryjskiego Pułku Dragonów, który stacjonował w tym czasie w Kaliszu. Tak więc służbę wojskową Mannerheim rozpoczął w armii carskiej, gdzie dosłużyć się szybko stopnia generała. W tym okresie poślubił córkę jednego z sowieckich generałów. W latach 1904-1905 uczestniczył w zmaganiach radziecko-japońskich. W czasie I wojny światowej dowodził korpusem kawalerii. Zdecydowanie opowiedział się za niepodległością Finlandii, stając się nieprzejednanym wrogiem fińskich komunistów. Podczas piastowania urzędu naczelnego wodza wojsk fińskich (1917-18) krwawo rozprawił się z Finami popierającymi komunistów. Szacuje się, iż w walkach przeciw rewolucjonistom zginęło 21 000 ludzi. Liczby te świadczą o ogromie przedsięwzięcia i rozmiarach wojny przeciw komunistom. Od grudnia 1918 roku do lipca 1919 roku był regentem. Niestety, starcie z polityką zakończyło się klęską – po przegranej kampanii prezydenckiej postanowił wycofać się ze sceny politycznej. W latach 1922-1939 był Przewodniczącym Rady Obrony Państwa, doprowadzając do reorganizacji armii oraz przygotowania linii umocnień, nazwanej od jego nazwiska „Linią Mannerheima”. Pas umocnień rozciągał się na Przesmyku Karelskim, składając się z trzech linii obronnych. Budowano go w latach 1929-39, nie szczędząc środków w celu wzmocnienia zagrożonej sowieckim atakiem granicy. W 1929 roku nie uległ namowom prawicowym radykałom, którzy oczekiwali jego poparcia w przygotowywanym zamachu stanu i we wprowadzeniu wojskowej dyktatury. W 1933 roku mianowano go feldmarszałkiem. W 1939 roku wybuchła Wojna Zimowa. Sowieckie wojska najechały na słabszą militarnie Finlandię. Mannerheim został głównodowodzącym wojsk fińskich. Dzięki pasowi wzniesionych umocnień oraz bohaterstwu fińskiego żołnierza Armia Czerwona poniosła poważne straty, a ofensywa, która zakładała szybkie opanowanie terytorium północnego sąsiada, zakończyła się efektowną klapą. Finowie tylko w nieznacznym stopniu ulegli przemocy agresora i zmuszeni byli do zaprzestania walk w marcu 1940 roku, kiedy to przystali na warunki pokoju. W latach 1941-44 Mannerheim związał swe wojska z niemieckim Wehrmachtem, prowadząc kampanię przeciw ZSRS. Mimo możliwości, jakie dawał mu sojusz z III Rzeszą, nie odważył się na przeciwstawienie się Sowietom w większym stopniu, ograniczając się jedynie do działań w małym wymiarze. 4 sierpnia 1944 roku został prezydentem Finlandii i już 19 września podpisał porozumienie z ZSRS, wypowiadając wojnę dotychczasowym sojusznikom, Niemcom. W 1946 roku ustąpił z piastowanego urzędu, protestując tym czynem przeciw próbom pociągnięcia do odpowiedzialności jego poprzednika na tym stanowisku. Mannerheim osiadł w Szwajcarii, gdzie przebywał do końca życia. Zmarł 28 stycznia 1951 roku w Lozannie. Za życia spisał swoje pamiętniki. Do tej pory pozostaje jedynym Finem, który był marszałkiem tego kraju.