Kalendaria II wojny światowej – rok 1942

Styczeń 1942

  • 1 stycznia – Sowieci docierają do Rżewa, gdzie tworzy się wyłom w ich liniach zagrażający bezpośrednio Moskwie.
  • 2 stycznia – ogłoszona miastem otwartym Manila zostaje zajęta przez Japończyków.
  • 5 stycznia – ofensywa Armii Czerwonej na całej długości frontu.
  • 6 stycznia – komunistyczne podziemie w okupowanej Polsce decyduje się na powołanie zbrojnej organizacji, Gwardii Ludowej.
  • 7 stycznia – Japończycy przełamują aliancką obronę w Indochinach, na północ od Kuala Lumpur.
  • 11 stycznia – żołnierze japońscy zajmują Kuala Lumpur.
  • 12 stycznia – Afrika Korps naciera pod Marsa el Brega, gdzie odnosi spory sukces, zaskakując oddziały alianckie.
  • 14 stycznia – Japończycy zajmują Malakkę.
  • 20 stycznia – konferencja hitlerowskich dygnitarzy w podberlińskim Wannsee, gdzie podjęto decyzję o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”.
  • 21 stycznia – wojska Osi rozpoczynają ofensywę w Afryce Północnej.
  • 22 stycznia – Japończycy lądują na Nowej Brytanii i Nowej Irlandii.
  • 24 stycznia – Japończycy zajmują Rabaul, gdzie kapituluje garnizon australijski.
  • 25 stycznia – jednostki niemieckie i włoskie zajmują Benghazi.

Luty 1942

  • 4 lutego – Cyrenajka, bez jej wschodniej części, ponownie w rękach Państw Osi.
  • 8 lutego – Japończycy forsują przesmyk Johore i rozpoczynają bój o Singapur.
  • 9 lutego – wygasają walki w Afryce Północnej.
  • 14 lutego – gen. Stefan Rowecki przekształca Związek Walki Zbrojnej w Armię Krajową.
  • 15 lutego – wojska japońskie zajmują Sumatrę. Kapituluje także Singapur.
  • 22 lutego – gen. MacArthur odwołany z Filipin. Jego nowym zadaniem jest formowanie sił aliantów w południowej części Oceanu Spokojnego.
  • 27-28 lutego – bitwa morska na Morzu Jawajskim zakończona porażką floty alianckiej.

Marzec 1942

  • 1 marca – ostatnie walki na Morzu Jawajskim, bitwa dobiega końca.
  • 6 marca – koniec oporu sprzymierzonych na Jawie, opuszczają także Rangun. Z norweskiej bazy na morze wychodzi niemiecki pancernik „Tirpitz”.
  • 9 marca – kapitulacja garnizonu Jawy – blisko 20 tys. ludzi dostaje się do niewoli japońskiej.
  • 11 marca – MacArthur opuszcza Corregidor i 17 marca dociera do Australii.
  • 18 marca – Polskie Siły Zbrojne na terenie ZSRR zostają ostatecznie przeniesione do Iranu.
  • 22 marca – na Morzu Śródziemnym stoczona zostaje bitwa morska pomiędzy Brytyjczykami i Włochami zakończona tryumfem aliantów.
  • 28 marca – Brytyjczycy dokonują zniszczenia śluzy w niemieckiej bazie morskiej w Saint-Nazaire.

Kwiecień 1942

  • 4 kwietnia – Niemcy dokonują ciężkiego nalotu na Leningrad.
  • 7 kwietnia – Japończycy wysadzają desant na wyspie Bougainville.
  • 9 kwietnia – kapitulacja obrońców Półwyspu Bataan – 75 tys. ludzi idzie do niewoli japońskiej.
  • 18 kwietnia – amerykańskie samoloty startujące z lotniskowców dokonują pierwszego nalotu na Tokio.
  • 30 kwietnia – w toku kampanii środkowa Birma zostaje zajęta przez Japończyków.

Maj 1942

  • 3 maja – Japończycy zajmują Tulagi.
  • 7-8 maja – Amerykanie i Japończycy staczają powietrzno-morską bitwę na Morzu Koralowym, która kończy się taktycznym zwycięstwem floty Stanów Zjednoczonych.
  • 10 maja – kapitulują ostatnie oddziały alianckie walczące na Mindanao.
  • 12 maja – hitlerowcy po raz pierwszy na terenie Oświęcimia używają gazu do dokonania masowej egzekucji. Armia Czerwona rozpoczyna ofensywę w rejonie Charkowa.
  • 20 maja – alianci wycofują się z Birmy.
  • 26 maja – Niemcy i Włosi nacierają na brytyjską linię obronną pod Ghazala i przełamują ją.
  • 27 maja – czescy cichociemni dokonują zamachu na Reinharda Heydricha w Pradze.
  • 30 maja – alianckie bombowce dokonują zmasowanego nalotu na niemieckie miasto, Kolonię.

Czerwiec 1942

  • 1 czerwca – Niemcy zakładają obóz zagłady w Treblince, który funkcjonuje obok powstałego tam rok wcześniej obozu pracy.
  • 3 czerwca – rozpoczyna się powietrzno-morska bitwa pod Midway.
  • 4 czerwca – w wyniku zamachu czeskich cichociemnych dokonanego tydzień wcześniej umiera Reinhard Heydrich.
  • 5 czerwca – wygasa bitwa pod Midway zakończona spektakularnym zwycięstwem Amerykanów, którzy zatopili aż cztery lotniskowce japońskie. Wydarzenie to uznawane jest za punkt zwrotny w działaniach na Pacyfiku.
  • 6-7 czerwca – japońskie desanty zostają wysadzone na Aleutach i zajmują dwie wyspy – Attu i Kiska.
  • 7 czerwca – żołnierze niemieccy rozpoczynają kolejną ofensywę w celu opanowania Sewastopola.
  • 20 czerwca – Niemcy i Włosi rozpoczynają szturm twierdzy w Tobruku.
  • 21 czerwca – natarcie wojsk Osi na Tobruk doprowadza do załamania się obrony garnizonu. Gen. Klopper poddaje twierdzę.
  • 23 czerwca – żołnierze włoscy i niemieccy docierają do granicy egipskiej i przekraczają ją.
  • 25 czerwca – zmasowany atak alianckich bombowców na niemiecką Bremę.
  • 28 czerwca – pod Marsa Matruh wygasa bitwa stoczona przez jednostki brytyjskie i niemieckie.
  • 30 czerwca – rozpoczyna się I bitwa pod El Alamein – Rommel naciera na brytyjskie linie umocnień.

Lipiec 1942

  • 3 lipca – Armia Czerwona opuszcza Sewastopol. Do miasta wkraczają Niemcy.
  • 4 lipca – Niemcy zajmują Woroneż.
  • 12 lipca – Sowieci tworzą front stalingradzki, którego zadaniem będzie obrona miasta przed Wehrmachtem.
  • 17 lipca – rozpoczęcie walk sowiecko-niemieckich w rejonie Stalingradu.
  • 22 lipca – na terenie Warszawy Niemcy przystępują do likwidacji getta dla ludności żydowskiej.
  • 23 lipca – niemiecka armia ponownie opanowuje Rostów. Hitler nakazuje uderzenie na Stalingrad i pola kaukaskie.
  • 28 lipca – w odpowiedzi na niemiecką ofensywę Stalin nakazuje obronę Stalingradu do ostatniego żołnierza.

Sierpień 1942

  • 7 sierpnia – Amerykanie lądują na Guadalcanal, rozpoczyna się długa i wyczerpująca kampania na wyspie i wokół niej.
  • 9 sierpnia – bitwa morska koło wyspy Savo, którą Amerykanie przegrywają z flotą japońską.
  • 13 sierpnia – gen. Bernard Law Montgomery zmienia gen. Claude’a Auchinlecka na stanowisku dowódcy 8. Armii. Dowódcą sił na Bliskim Wschodzie zostaje gen. Alexander.
  • 19 sierpnia – alianci dokonują lądowania pod Dieppe we Francji opatrzonego kryptonimem „Jubileusz”. Operacja zakończona zostaje stratą 4000 żołnierzy sprzymierzonych.
  • 20 sierpnia – na Guadalcanal Amerykanie kończą budowę lotniska Hendersona.
  • 22 sierpnia – Brazylia wypowiada wojnę Niemcom i Włochom.
  • 23 sierpnia – Niemcy docierają do Stalingradu i rozpoczynają bój o miasto.
  • 24 sierpnia – Amerykanie pokonują Japończyków w bitwie morskiej koło wschodnich wybrzeży Wysp Salomona.
  • 31 sierpnia – w nocy rozpoczyna się natarcie niemiecko-włoskie na pozycje 8. Armii w Egipcie, które przeszło do historii jako bitwa pod Alam Halfa.

Wrzesień 1942

  • 3 września – Niemcy i Włosi tracą podczas boju pod Alam Halfa dużą ilość czołgów i ludzi. Rommel decyduje się na wykonanie odwrotu.
  • 6 września – bitwa pod Alam Halfa wygasa, a wojska Osi cofają się do własnej linii umocnień.
  • 12 września – trwają walki o Tobruk (brytyjski oddział komandosów) oraz rozpoczyna się bitwa o Bloody Ridge na Guadalcanal.
  • 13 września – niemieccy żołnierze docierają do Stalingradu, rozpoczynając długą i krwawą bitwę o miasto.
  • 20 września – na terenie okupowanej Polski powstaje kolejna organizacja zbrojna mająca na celu walkę z okupantem, Narodowe Siły Zbrojne.
  • 29 września – Armia Czerwona wykonuje przeciwuderzenie na terenie Stalingradu, zaskakując tym żołnierzy niemieckich.

Październik 1942

  • 8 października – żołnierze Armii Krajowej wykonują akcję „Wieniec”.
  • 12 października – bitwa morska między japońską i amerykańską eskadrą w pobliżu przylądka Esperance zakończona ilościowym zwycięstwem Stanów Zjednoczonych. Japończykom udaje się jednak wysadzić kolejne desanty na Guadalcanal.
  • 23 października – rozpoczyna się II bitwa pod El Alamein – 8. Armia gen. Montgomery’ego naciera na niemiecko-włoskie linie umocnień.
  • 26 października – Amerykanie ponoszą taktyczną porażkę w bitwie koło wyspy Santa Cruz.

Listopad 1942

  • 5 listopada – Niemcy i Włosi rozpoczynają odwrót na terenie Afryki Północnej – koniec II bitwy pod El Alamein.
  • 8 listopada – operacja „Torch” – Amerykanie lądują w Afryce Północnej.
  • 11 listopada – niemieckie wojska wkraczają do nieokupowanej do tej pory części Francji, gdzie ulokował się Rząd Vichy.
  • 12 listopada – żołnierze Osi wciąż się wycofują, opuszczają nawet Tobruk, gdzie wkraczają Brytyjczycy.
  • 13 listopada – Japończycy pokonują Amerykanów podczas bitwy w rejonie wyspy Guadalcanal.
  • 15 listopada – Amerykanie zwyciężają Japończyków podczas II bitwy w rejonie wyspy Guadalcanal.
  • 19 listopada – Armia Czerwona rozpoczyna kontrofensywę w rejonie Stalingradu opatrzoną kryptonimem „Uran”.
  • 23 listopada – w toku ofensywy Armii Czerwonej 6. Armia Polowa gen. Paulusa zostaje okrążona.
  • 30 listopada – ostatnie starcie morskie w rejonie Guadalcanal – Japończycy pokonują Amerykanów w bitwie w rejonie Tassafarongi.

Grudzień 1942

  • 4 grudnia – do życia powołana zostaje organizacja Rada Pomocy Żydom „Żegota”.
  • 10 grudnia – wojska niemiecko-włoskie w Afryce Północnej kontynuują odwrót do Tunezji, obsadzając kolejne linie umocnień.
  • 23 grudnia – Sowieci powstrzymują kontrnatarcie niemieckie na Stalingrad, którego celem jest uwolnienie 6. Armii Polowej.
  • 28 grudnia – w związku ze skomplikowaniem sytuacji na froncie Hitler nakazuje przerwanie prowadzonego natarcia w kierunku Kaukazu.
  • 31 grudnia – w Japonii zapada decyzja o rozpoczęciu ewakuacji żołnierzy walczących na Guadalcanal.